برنج راتون گرانترین و کم هزینه ترین برنج گیلان

بیشترین رقمی که در شالیزارهای گیلان کشت می‌شود رقم هاشمی است که کیفیتی مطلوب دارد و از بازار پسندی بالایی در بازارهای داخلی و خارجی برخوردار است.

 راتون برنجی باکیفیت است که معمولا چهار هزار تومان گران تر از برنج اولیه فروخته می‌شود زیرا از طعم مطلوبی برخوردار است. مدت تولید برنج از زمان نشاء تا برداشت 4 ماه طول می‌کشد. مدت زمان تولید راتون 35 روز است بنابراین صرفه اقتصادی خوبی برای کشاورزان دارد.

در سال گذشته برنج راتون در گیلان تا کیلویی 12000 تومان خرید و فروش میشد.

"شابج" یا "راتون" محصولی است کم‌رنج که از باقی‌مانده خوشه‌های برنج به‌دست می‌آید و دارای مزیت‌های فراوانی است. این زراعت یکی از راه‌‌های افزایش محصول است که سبب ارتقاء درآمد کشاورزان و استفاده بهینه از منابع می‌شود.

به گزارش خبرگزاری مهر، برنج پس از گندم از مهمترین و قدیمی‌ترین نباتات بوده و عمده‌ترین و مهم‌ترین ماده غذایی کشورهای درحال توسعه به‌شمار می‌رود.
برنج در ایران به لحاظ نقشی که در الگوی مصرفی و تأمین غذای مورد نیاز جامعه به‌عهده دارد، از اهمیت خاصی برخوردار است. استان‌های مازندران و گیلان در مجموع 75 درصد از سطح زیر کشت و تولید شلتوک را به خود اختصاص داده و مهمترین مناطق کشت برنج به‌شمار می‌‌آیند.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان در این‌باره گفت: با توجه به محدودیت زمین و آب برای افزایش سطح زیر کشت، راه علمی تأمین مواد غذایی بیشتر برای تغذیه جمعیت کشور، استفاده از روش‌های مختلف، از جمله "راتون" است.
اردشیر روحی ماسوله افزود: این زراعت یکی از راه‌‌های افزایش محصول است که علاوه بر افزایش محصول، ارتقاء درآمد کشاورزان، استفاده بهینه از منابع را نیز دربر دارد.
وی همچنین با بیان این‌که امسال 30 هزار هکتار از شالیزارهای استان پس از برداشت برنج به پرورش "راتون" اختصاص یافته است، پیش‌بینی کرد: در این اراضی افزون بر 40 هزار تن "راتون" تولید شود.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان با اعلام این‌که سال گذشته 25 هزار تن "راتون" در استان تولید شد، گفت: عملکرد "راتون" در سطح استان بین 800 تا یک تن است.
وی در ادامه با عنوان این‌که به رویش دوباره برنج "راتون" گفته می‌شود، یادآور شد: این محصول به پایداری برنج در سطح استان و کشور کمک خواهد کرد.
به هر ترتیب از مجموع 238 هزار هکتار اراضی شالیکاری استان گیلان، 80 هزار هکتار مستعد پرورش "راتون" است که این مهم می‌تواند گامی مؤثر برای خودکفایی برنج باشد.
در گیاهان گرامینه، پنجه‌ زدن و تولید ساقه‌های ثانویه در صورت موجود بودن مواد غذایی و درجه حرارت مناسب یک صفت دائمی به‌حساب می‌آید. به‌عنوان مثال، در نیشکر، سورگوم و برنج پس از برداشت اول، چین‌های بعدی نیز امکان‌پذیر است، اما با این حال "راتون" در برنج نسبت به رشد مجدد بیشتر گرامینه‌‌ها پیچیده‌تر است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گیلان در این ارتباط گفت: "راتون" به برداشت دوم برنج از پنجه‌های تولید شده حاصل از جوانه‌های جانبی که روی کاه و کلش باقی‌مانده از برداشت محصولی اصلی قرار دارند، گفته می‌شود.
ایرج بنیادی افزود: منشاء رشد مجدد جوانه‌‌ها در پایه ساقه یا طول ساقه است که با قطع گیاه از ارتفاع معین، آبیاری و کود نیتروژنی تحریک به رشد خواهد شد.
وی اظهار داشت: پرورش "راتون" می‌تواند به‌عنوان جانشین مهمی در بسیاری از اکوسیستم‌‌های زراعی مطرح شود و از طرف دیگر، "شابج" یک روش اقتصادی برای استفاده از زمین است.
معاون بهبود تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی گیلان گفت: "راتون" دارای مزیت‌‌هایی همچون هزینه‌‌های تولید پایین و طول دوره رویش کمتر است.
وی ادامه داد: تولید به روش "راتون" در برنج یک مسأله قابل توجه است، زیرا احتیاج به آماده‌سازی مجدد بستر بذر و کشت دوباره و شروع محصول از حالت‌پذیری را حذف می‌کند.
بدون شک تولید به روش "راتون" یک گام به سمت تولید چند ساله را ارائه و همین‌طور کشت موفق "راتون" به مقدار زیادی هزینه‌های کل واحد تولید را کاهش می‌دهد. به دلیل این‌که هزینه‌های تولید برنج در طول سه دهه تا چهار دهه گذشته درحال افزایش است.
"کیفیت مطلوب پخت" از ویژگی‌‌های مثبت "راتون" برنج است. کیفیت پخت و خوراک برنج "راتون" در مناطق شمالی کشور بهتر از کیفیت پخت محصول اصلی است؛ چرا که دمای محیط در تظاهر ژن اصلی کنترل‌کننده آمیلوز برنج و ژن کنترل‌کننده عطر و طعم تأثیر محسوسی دارد.
یک کارشناس کشاورزی در این زمینه گفت: توجه به این‌که برنج بعد از گندم به‌عنوان یکی از مهمترین محصولات زراعی تأمین‌کننده غذای مردم کشور است، افزایش عملکرد آن در واحد سطح و در واحد زمان یکی از اهداف اصلی کشاورزی نوین است.
محمدصادق رنجبر افزود: برای نیل به این هدف، مدیریت‌های زراعی برتر و بهره‌گیری از خصوصیات فیزیولوژیکی خاص در گیاهان بسیار ضروری است.
وی اظهار داشت: در خانواده غلات سه گیاه برنج، سورگوم و نیشکر دارای یک صفت فیزیولوژیکی اختصاصی هستند که این گیاهان را قادر می‌سازد تا بعد از برداشت و در صورت مساعد بودن شرایط محیطی، رشد و نمو مجدد کرده و محصول جدید تولید کنند.
این کارشناس کشاورزی گفت: "راتون" به دلیل طول دوره رشد کمتر نسبت به گیاه اصلی و همچنین هزینه انجام شده کمتر، از جمله نداشتن هزینه تهیه خزانه و آماده کردن زمین، نشاء کاری و مختصر بودن بسیاری از عملیات دیگر نظیر داشت برنج، از نظر اقتصادی بسیار مقرون به صرفه است.
وی یادآور شد: بررسی‌ها نشان می‌دهد ورود احشام سرگردان به شالیزارها و شرایط نامساعد آب و هوایی در برخی از سال‌ها از مهمترین مشکلات پرورش "راتون" است.
به هر حال "برنج" به منزله‌ یکی از گیاهان استراتژیک، نقش مهمی در تأمین امنیت غذایی جوامع، از جمله ایران دارد، به‌طوری که افزایش تولید برنج با داشتن امنیت غذایی در جوامع برابر است.
زراعت "راتون" یکی از راه‌های افزایش محصول برنج است که علاوه بر افزایش محصول، افزایش درآمد کشاورزان و استفاده‌ بهینه از منابع را نیز دربر دارد و این کار نیازمند توجه ویژه به مسائل فنی کاشت، داشت و برداشت محصول اصلی است.
دوره رشد محصول "راتون" بسیار کوتاه‌تر از دوره‌ رشد محصول اصلی است و رسیدن آن تنها در 25 تا 65 درصد زمان لازم برای محصول اصلی انجام می‌‌گیرد.
زمین‌های زراعی استان گیلان با وجود استعداد بی‌نظیر در تولید انواع محصولات‌، اعم از برنج، علوفه، صیفی و سبزی تا کنون آن‌چنان که باید مورد استفاده قرار نگرفته و کشاورزان گیلانی معمولاً بعد از برداشت برنج زمین شالیزار را رها و از آن استفاده مجدد نمی‌کنند؛ این درحالی است که به گفته کارشناسان، زمین‌های گیلان ثروت بسیاری را در خود نهفته دارد.
در این ارتباط نماینده مردم لنگرود در مجلس شورای اسلامی گفت: گیلان ناچار باید مسیر توسعه کشاورزی مدرن را برای بهره‌‌برداری بهینه از زمین‌های زراعی و ارتقاء سطح اقتصادی کشاورزان طی کند.
مهرداد بائوج لاهوتی افزود: با کشت محصولات دوم طی شش تا هفت ماه از سال که زمین به‌صورت بایر و بدون استفاده می‌ماند، باید از این موهبت الهی نهایت بهره‌‌برداری را کرد.
وی اظهار داشت: کشاورزان گیلانی می‌توانند پس از برداشت برنج به کشت محصولاتی از قبیل شبدر برسیم، جو، انواع سبزیجات برگی و غده‌‌ای، صیفی‌جات، نخود فرنگی، هویج، کلم، کاهو، بقولات، باقلا و دانه‌های روغنی، به‌ویژه کلزا بپردازند.
نماینده مردم لنگرود در مجلس شورای اسلامی گفت: ترغیب سرمایه‌‌گذاران به ایجاد صنایع تبدیلی مواد غذایی و صنایع وابسته در روستاها و ایجاد زمینه مناسب برای تثبیت شالیزارها و جلوگیری از تغییر کاربری از دیگر فواید کشت دوم در گیلان است.
وی ادامه داد: با افزایش تولیدات مواد غذایی استان علاوه بر خودکفایی در این محصولات می‌‌توان در جهت توسعه صادرات گام برداشت.
باید اذعان کرد که کشاورزی تک‌محصولی قادر به تأمین معیشت زندگی کشاورزان گیلانی نیست و باید از حالت تک‌محصولی خارج و از اراضی مستعد بیش از یک نوبت در سال استفاده شود. با آگاه‌سازی کشاورزان استان از فواید بسیار کشت دوم و ترویج این کشت و ارائه اطلاعات لازم در مورد محصول مناسب کشت در هر منطقه، میزان بذر و تاریخ کاشت و همچنین ارائه تسهیلات می‌توان زمین‌های حاصلخیز این خطه از شمال ایران را از شش ماه بی‌‌استفاده ماندن خارج ساخت.